کد مطلب:43149 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:26

گنجینه پرسمان » حديث شناسي

تفسير فرازهاي پانزدهم و شانزدهم خطبه صدوسيويكم كه علي در آن ميفرمايد: «من نخستين كسي هستم كه نداي حق را لبيك گفتم» چيست؟

«اللّهمَّ إِنِّي أَوَّلُ مَن أنابَ، وَسَمِعَ وَ أَجابَ، لَمْ يَسْبِقْني إلّا رسُولُ اللهِ صَلَّي اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ بِالْصَّلوةِ»
[خداوندا، من نخستين كسي هستم كه به سوي تو برگشتم، و نداي حق را شنيدم و آن را پذيرفتم، هيچ كس جزء رسول خدا (ص) براي گذاردن نماز از من سبقت نگرفته است.]
اكثريت قريب به اتفاق مورخين و محدثان برآنند كه نخستين كسي كه ايمان آورده است، علي بن ابيطالب(ع) بوده است چنانكه بعد از اين توضيح خواهيم داد. آنچه كه مورد اختلاف است، سن مبارك اميرالمؤمنين(ع) است كه در موقع قبول اسلام چند سال از عمر مبارك آن حضرت ميگذشته است.
ابوالفداءاسماعيل ميگويد: «مؤلف سيره و عده فراواني از علماء برآنند كه اولين كسي كه بعد از خديجه(ع) اسلام آورده است، علي بن ابيطالب(ع) و در آن موقع عمر آن بزرگوار 9 سال بوده است، و گفته شده است: 10سال و گفته شده است 11ساله بوده است و او همواره در مصاحبت پيامبر اكرم بوده است و اين شعر از آن حضرت است كه ميفرمايد:
سَـبَقْتُكُمْ إِليَ اِسْـلامِ طُـرَّا غُلامــاً مـا بَلَغْتُ أَوانَ حُـلْمِي
[من از همه شما براي پذيرش اسلام سبقت داشتهام، من در آن موقع، جواني بودم كه هنوز به اوائل بلوغ نرسيده بودم] در روايت ابوبكرمحمدبنعبدالباقي از زيدبنالحسن بن علي بن ابيطالب(ع) آمده است كه اميرالمؤمنين در آن موقع 9ساله بوده و حسن بن زيد گفته است: «گفته ميشود كه در آن موقع كه كمتر از 9سال داشته است و هرگز بتها را نپرستيده است» (تاريخ مدينه دمشق1/23)
1. حاكم نقل كرده است: «أَوَّلُ هذِهِ الْأُمَّةِ وُروُداً عَليَ الْحَوْضِ أَوَّلُها إِسلاماً عَلِيُّ بْنُ أَبيطالِبٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ» (المستدرك الحاكم3 /136)
(نخستين كسي كه از اين امّت به حوض وارد ميشود، اولين كسي است كه اسلام را پذيرفته است، و او علي بن ابيطالب رضياللهعنه است.) مرحوم علامه اميني پس از نقل اين احاديث از راويان اهل سنت چنين نقل ميكند:
2. رسول خدا (ص) به دخترش فاطمه (س) چنين فرموده است: «من تو را تزويج كردم به بهترين امتم و اعلم آنان و كسي كه در حلم برترين آنها است و پيش از همه آنان اسلام آورده است». و نيز به فاطمه(ع) فرموده است: همسر تو اولين صحابه من است كه اسلام آورده است. يا قديميترين امت من است در پذيرش اسلام. اميرالمؤمنينعلي بن ابيطالب(ع) بنا به نقل مرحوم علامه اميني در 25مورد، اين مطلب كه او اولين شخص است كه به رسول خدا (ص) ايمان آورده است، تذكر داده و به آن استناد فرموده است.

---

ترجمه و تفسير نهج‎البلاغه ج 23
آية الله محمدتقي جعفري